Voor alle duidelijkheid: kernenergie is niet groen. En kan het niet zijn. Het is geen goed einddoel, noch een oplossing voor de transitie.
Er zijn een aantal redenen waarom wij geloven dat progressieven in Europa en de wereld van vandaag zich moeten organiseren tegen kernenergie als een onware en gevaarlijke redder.
Ten eerste zijn de risico’s enorm. Op elk moment, vooral met de toenemende niveaus van klimaatonzekerheden, laat staan menselijke fouten, kan schade in kerncentrales leiden tot catastrofes zoals die in Fukushima of Tsjernobyl. Kernreactoren zijn in het beste geval ontworpen om bestand te zijn tegen een enkele aardbeving met een maximale magnitude van 7.0 magnitude op de schaal van Richter. Maar geconfronteerd met meerdere kleine – of schade aan de omliggende infrastructuur – zal de energiecentrale worden vernietigd. Als gevolg van door de mens veroorzaakte klimaatverandering kunnen we alleen maar stijgende zeespiegels, orkanen en andere klimaatrampen verwachten.
Ten tweede zijn verbruikte splijtstofstaven van kerncentrales radioactief afval. En ze worden vaak opgeslagen op dezelfde locatie als de reactor. Dit radioactief afval moet minstens 200,000 years (jaar!) worden bewaard en hoe meer kernafval er is, hoe groter de kans dat er lekkages ontstaan. Dit kan schade toebrengen aan menselijke, niet-menselijke dieren en de planeet zelf.
Kunnen we onze regeringen echt vertrouwen met deze kwestie? Hoe groot is de kans dat het eerder genoemde geval van Fukushima, waar de autoriteiten besloten om meer dan een miljoen ton radioactief afvalwater in de Stille oceaan te dumpen, niet over de hele wereld zal worden herhaald? En hoe kunnen toekomstige generaties – in laten we zeggen 1.000 of 10.000 jaar – zich bewust zijn van welke gevaarlijke materialen we diep in de grond van planeet aarde hebben begraven? Nucleair afval is een duidelijk geval van het uitbesteden van nucleaire catastrofe naar de toekomst, terwijl de regeringen en bedrijven geen gevolgen dragen.
Ten derde kost nieuwe kernenergie ongeveer 4 times (4 keer meer) dan wind- en zonne-energie per kWh en is het helemaal niet hernieuwbaar. In feite produceert het 13 keer de uitstoot per eenheid opgewekte elektriciteit in vergelijking met windmolens.
Bovendien hebben we simpelweg geen tijd om een rechtvaardige transitie naar koolstofvrije elektriciteit te maken als we die via kernenergie willen nastreven. De bouw van een kerncentrale duurt tussen 10 to 19 years (10 en 19 jaar), waarbij de meeste, zo niet alle, achterlopen op schema en astronomisch boven het budget liggen. Als we de hoeveelheid energie van elektriciteitscentrales zouden verdubbelen, zouden de directe kosten van de bouw in de buurt liggen van – US $ 4.410.000’000’000 – of kortweg 4,41 biljoen. Dit alles – waarschijnlijk publieke middelen – zal worden doorgesluisd naar een selecte lijst van wereldwijde bedrijven om het aandeel van de wereldwijde productie van kernenergie van 10% naar 20% te brengen.
We moeten in gedachten houden dat – uiteindelijk – brandstof voor kernenergie mijnbouw vereist. Uraniumwinning is echter gevaarlijk. En in tegenstelling tot hernieuwbare energiebronnen (bijvoorbeeld zilver voor windmolens) heeft het continue mijnbouw nodig. Bovendien komt uraniumwinning met een hele reeks mining related diseases (mijnbouw gerelateerde ziekten), om nog maar te zwijgen van het feit dat het een vorm van neokolonialisme vertegenwoordigt (het extraheren van waardevolle mineralen en het vernietigen van de planeet en lokale gemeenschappen).
We mogen niet vergeten dat “civiele” kernenergie programma’s het noodzakelijke plutonium en tritium voor nuclear weapons and have historically been used to further military goals (kernwapens leveren en van oudsher zijn gebruikt om militaire doelen te bevorderen). De ‘civiele’ nucleaire industrie wordt in feite celebrated as the backbone (gevierd als de ruggengraat) van de ‘nationale veiligheid’ in de Verenigde Staten door een gestage stroom van ’talent’ en technische wonderen te bieden om de Amerikaanse hegemonie op onze planeet in stand te houden. In het Verenigd Koninkrijk ontdekten researchers at Sussex University (onderzoekers van Sussex University) “verborgen afhankelijkheden van de onderzeeër industrie op civiele nucleaire programma’s” en benadrukten hoe het grote publiek “militaire nucleaire infrastructuur” subsidieert.
Elk verlangen om het hoofdstuk van de mensheid over kernwapens af te sluiten, zal het einde van haar primaire brandstof vereisen. Uitbreiding van kerncentrales is dus in tegenspraak met deze visie. We kunnen niet tegelijkertijd oproepen tot een einde aan kernwapens, maar de uitbreiding van kernenergie op ons gedeelde planetaire huis steunen.
Last but not least kan kernenergie niet worden gecreëerd als onderdeel van de commons, vanwege de grote behoefte aan expertise, veiligheid en gecompliceerde manieren om licenties te verkrijgen. Dit heeft tot gevolg dat het geld rechtstreeks in de handen van oligarchen wordt gepompt die niet te vertrouwen zijn.
Geld plus alle bewaking die nodig zou zijn om dit onder controle te houden, in handen van slechts een paar mensen die kerncentrales kunnen bouwen. Volledige op surveillance gebaseerde oligarchie, waar kan het misgaan?